Een compositie, meestal bestaande uit drie of vier delen, dat door een aantal instrumenten tegelijkertijd wordt gespeeld en verschillende tempo wissels bevat noemen we een symfonie. Een symfonie kan solopartijen bevatten, maar bestaat een muziekstuk echter enkel uit één solo-instrument of een groep solo-instrumenten, dan spreken we echter van een concert, concerto grosso of een concertante symfonie. Doorgaans heeft een symfonie bovendien een gedeelte dat in sonatevorm is. Dit is meestal het eerste gedeelte van de symfonie.

Een symfonieorkest is een orkest dat een grote groep strijkers bevat, diverse koperblazers, verschillende houtblazers en een slagwerk. Strijkers zijn onder andere de eerste violen, tweede violen, cello’s, altviolen en contrabassen. Koperblazers zijn trompetten, tuba’s, hoorns en trombones. Houtblazers zijn de klarinetten, hobo’s, fluiten en fagotten en het slagwerk is in zijn meest eenvoudige vorm de pauken, maar wordt meestal aangevuld met een triangel, een grote en een kleine trom. Het is afhankelijk van het muziekstuk welke bezetting van een orkest er gevoerd wordt.

Over de gedeeltes van een symfonie kunnen we het volgende zeggen:

• 1e deel: Snel, in sonatevorm, soms met een langzame introductie
• 2e deel: Langzaam
• 3e deel: Een scherzo of een menuet plus trio
• 4e deel: Snel, meestal zeer virtuoos